In 2021 werd, op basis van een advies van het Zorginstituut Nederland uit 2017, een nieuwe financieringssystematiek geïntroduceerd voor de prenatale screening. Collega Jesse Dijkman ontwierp in de rol van projectleider en business analist de nieuwe financieringsprocessen, inclusief de geautomatiseerde ondersteuning. De opzet blijkt een succes: de minister van VWS gaf in een recente Kamerbrief aan dat hij wil dat de financiering van de overige onderdelen van de prenatale screening op dezelfde wijze ingericht wordt. Jesse vertelt over de achtergrond van dit project.
Advies Zorginstituut Nederland over bekostiging prenatale screening
“Ouders die dat willen kunnen hun ongeboren kind laten onderzoeken op de aanwezigheid van een aantal afwijkingen en aandoeningen. Deze onderzoeken maken onderdeel uit van het prenatale screeningsprogramma, dat op dit moment bestaat uit de niet-invasieve prenatale test (NIPT) en het structureel echoscopisch onderzoek (13 wekenecho en 20 wekenecho).
In 2017 vroeg de minister van VWS het Zorginstituut Nederland om een advies over opname in de Zorgverzekeringswet (Zvw) van de NIPT als eerste test binnen de prenatale screening. In het pakketadvies dat daarop volgde, adviseerde het Zorginstituut om de financiering van zowel de NIPT als de andere onderdelen van de prenatale screening niet via de Zvw te laten lopen. Op basis van dit advies besloot de minister om de prenatale screening vanuit de rijksbegroting te gaan financieren.
Een nieuwe, efficiënte financieringssystematiek
In 2021 is de 13 wekenecho beschikbaar gekomen. Dit nieuwe onderdeel van de prenatale screening was de aanleiding om de financieringsstroom vanuit de rijksbegroting op te zetten, inclusief geautomatiseerde ondersteuning. De Regionale Centra voor Prenatale Screening (die tevens verantwoordelijk voor de regionale kwaliteitsborging, uitvoering en deskundigheidsbevordering) werden verantwoordelijk voor de praktische uitbetaling aan de echocentra.
V&M werkte samen met RIVM-CvB en de andere betrokken partijen de nieuwe financieringsprocessen uit op basis van het self-billing principe. Dat wil zeggen dat het landelijk informatiesysteem voor de screening (Peridos) automatisch declaraties aanmaakt op basis van echo-uitslagen die de echocentra indienen. Het voordeel daarvan is dat er niet onbedoeld dubbele declaraties worden betaald. Ook wordt alleen een declaratie aangemaakt als de echo goed is uitgevoerd. Dat is geborgd, doordat Peridos alleen een declaratie aanmaakt wanneer het een correcte uitslag heeft ontvangen. Het systeem controleert of de uitslag compleet is én of niet eerder voor dezelfde zwangerschap uitbetaald is. Alleen als aan deze voorwaarden is voldaan wordt de declaratie betaalbaar gesteld. Peridos creëert maandelijks automatisch een betaalbestand, waarmee de Regionale Centra de uitbetalingen kunnen verrichten.
“De minister wil dat de financiering van de gehele prenatale screening op dezelfde manier wordt ingericht als bij de 13 wekenecho, omdat die werkwijze succesvol is gebleken.”
Deze nieuwe financieringssystematiek is efficiënt, omdat de echocentra niet separaat declaraties hoeven in te dienen. Bovendien hoeven de Regionale Centra niet handmatig declaraties te matchen met uitgevoerde echo’s. Tot slot stimuleert deze aanpak dat echo’s volgens de landelijke kwaliteitseisen worden uitgevoerd en uitslagen compleet worden ingediend. Tot dan toe moesten ontbrekende gegevens weken tot maanden later nog worden aangevuld (als dat al mogelijk was).
Deze administratieve lastenverlichting zorgt ervoor dat de betrokken partijen blij zijn met het resultaat.
Evaluatie en vervolg
Begin 2022 werden de financiële processen door een accountantsbureau getoetst (NV COS 3402 audit) en akkoord bevonden. ‘Er is een gedegen financieel proces ingericht met de juiste checks en balances’, zo was de conclusie.
RIVM-CvB liet tevens een evaluatie uitvoeren van de nieuwe financieringssystematiek. De conclusie was dat de financieringsfunctie goed loopt. Op basis van dit positieve resultaat heeft de minister in een Kamerbrief van december 2022 aangegeven ook de andere onderdelen binnen het prenatale screeningsprogramma (counseling, 20 wekenecho en NIPT) volgens de nieuwe financieringssystematiek te willen laten lopen.”
Terugblik
“Het was leuk en uitdagend om te werken aan een geheel nieuwe wijze van financiering, die tevens sterk verbonden is met het primaire proces” zo geeft Jesse aan. “Ik zag het ook als een uitdaging om een opzet te bedenken die alle betrokken partijen zo min mogelijk werk kost. Je wordt immers geen verloskundige om continu met administratie bezig te zijn. Het is mooi om te zien wat we bereikt hebben. Dit kan tevens als blauwdruk dienen voor de financiering van de overige onderdelen van de prenatale screening. Daar werken we op dit moment hard aan voor zowel de NIPT als de 20 wekenecho.”
