WAT DOE JE BIJ DE GEMEENTE HAARLEM?

“Een gemeente doet veel verschillende dingen, van paspoortverlening, uitkeringen, bouwvergunningen en maatschappelijke ondersteuning tot parkeerbeheer. Er is op dit moment geen data architectuur. Er is geen goed zicht op welke data er nu is en in welke systemen die zit, met welke kwaliteit en hoe dat onderling gekoppeld is. Als een burger nu bijvoorbeeld een vergunning aanvraagt en allerlei gegevens aanlevert, is het niet helder wat er met al die gegevens gebeurt en waar ze blijven. Ook heeft een burger of bedrijf vaak het gevoel dat ze allerlei gegevens moeten aanleveren die naar hun idee allang bij de gemeente bekend zijn. Dat frustreert, terwijl Haarlem en Zandvoort juist als beleidsspeerpunt hebben dat ze dicht bij de burger willen staan. En heel veel gegevens zijn toch al beschikbaar in de basisregistraties, zoals de BRP, KvK, Kadaster en BAG? De burger cq. bedrijf vraagt zich dan af waarom de gemeente die gegevens niet gebruikt. 

Daarom wil de gemeente Haarlem een data-architectuur voor de hele gemeente hebben, waaruit blijkt welke producten en diensten de gemeente levert, uit welke data die producten en diensten bestaan, welke data er voor nodig is, waar die data vandaan komt en in welke systemen die data wordt gebruikt. Voorwaar een flinke opgave, wetende dat de gemeente Haarlem meer dan 25 afdelingen heeft en een ambtelijke samenwerking heeft met de gemeente Zandvoort heeft. Dat betekent dat al deze afdelingen zowel voor de gemeente Haarlem als de gemeente Zandvoort werken en in totaal meer dan 175.000 inwoners bedienen en ca. 75 km2 aan wegen en bruggen, groen, water en bebouwing beheren.” 

WAT IS HET PLAN?

“Data en datagedreven werken is enorm in opkomst. Er is in het verleden veel aandacht geweest voor processen en procesmatig werken. Dit verschuift nu naar de data kant. Met slimme algoritmes kan je veel efficiënter werken en krijgen burgers en bedrijven sneller antwoord. Alleen al door goed gebruik van reeds beschikbare gegevens en optimaal gebruik van de basisregistraties kan veel winst worden behaald en krijgen burgers en bedrijven niet het gevoel dat de gemeente telkens naar de bekende weg vraagt. De mogelijkheden zijn groot als je eenmaal over een goede data-architectuur beschikt. 

Om die data-architectuur te ontwikkelen hebben we afgesproken om te beginnen met de producten van de gemeente Haarlem. Simpel gezegd: wat levert de gemeente aan burgers en bedrijven? Een product is bijvoorbeeld een parkeervergunning. Ik stelde voor om vanuit de producten te kijken hoe deze worden geproduceerd en welke data en gegevens hiervoor benodigd zijn. Die data zit in veel verschillende systemen. Hiervoor zijn op domeinniveau datamodellen nodig. Ik ben nu bezig met het domein Parkeren en het domein Maatschappelijke Ondersteuning.”

WAT HEB JE AL GEREALISEERD?

“Er zijn nu data stewards die de data kwaliteit binnen verschillende afdelingen verbeteren. Die brengen in kaart welke data per afdeling gebruikt wordt, zodat deze straks samen kunnen komen in de datamodellen die ik maak van de producten. Dit vergt veel afstemming. Bijvoorbeeld: veel van de systemen die de gemeente gebruikt hebben elk weer een andere data structuur. Deze harmoniseer ik in de data architectuur. Hierdoor ontstaat inzicht in dubbelingen in gegevensverzamelingen, het gebruik van basisregistraties en de koppelingen tussen de systemen.”

WAT ZIJN UITDAGINGEN?

“De grote uitdaging is inzichtelijk te maken welke data waar zit, deze data te valideren en verbindingen te leggen tussen data in verschillende systemen. Soms begrijpt men nog niet waarom dit zoveel werk is. Ik had de verwachting dat de datastructuren en databasebeschrijvingen van de gebruikte systemen al beschikbaar zouden zijn, maar dat is helaas lang niet altijd het geval. Dat had ik vooraf beter moeten navragen. Ik begin qua data architectuur dus echt ‘from scratch.’ Er worden ondertussen steeds nieuwe applicaties ingevoerd en oude uitgefaseerd, hierdoor is ook de data architectuur continue in ontwikkeling. En gaandeweg probeer ik in kaart te brengen in of alle data voldoet aan de privacy-richtlijnen (AVG) en of optimaal gebruik wordt gemaakt van basisregistraties als ‘single source of truth’.  
 
Daarnaast hebben burgers en bedrijven een wettelijk recht om inzicht te krijgen welke data de gemeente over hen heeft; dit dienen we inzichtelijk te kunnen maken. Maar die data zit overal en nergens. Hoe krijgen we dit bij elkaar en hoe valideren we de juistheid van deze data? Als architect creëer ik overzicht in een zee van data.”

WAT VINDT JE HET LEUKST AAN DEZE OPDRACHT?

“Dat ik de noodzaak van datagedreven werken goed begrijp en kan communiceren. Je kunt er de kwaliteit van de dienstverlening mee verbeteren en de uitvoering van wettelijke taken efficiënter mee maken. Je kunt voor burgers storende dingen als ‘vragen naar de bekende weg’ verminderen. De gemeente Haarlem is zo groot, en heeft zo veel verschillende taken en systemen, waardoor er een enorme brei aan databronnen is, elk met een eigen structuur en een eigen specifiek gebruik. Om dat in goede banen te leiden vind ik een leuke uitdaging.”